Camellia Sinensis
1. Çay bitkisinin yolculuğu, Camellia sinensis adında yaşar. Kamelya, çayın çiçeklerinden dolayı sayısız bahçede yer edinen, süs çalılarıyla yakından ilişkili odunsu bir bitkidir ve sinensis Çin kökenlerini ifade ettiğini gösteriyor. Camellia; chahua, çay bitkisi; Bir İçim Çay.
2. Çay üretimi ve tüketiminin Çin’den dünyanın geri kalanına yayılması iyi belgelenmiştir. Çay, 1200’lü yıllarda Budist bir rahip tarafından Japonya’ya götürüldü. Hollandalılar da Japonlardan alıp 1610’da Avrupa’ya çay getirdiler ve İngilizler 50 yıl sonra bunun için bir kültür geliştirmeye başladılar.
Yeşil Çay Tarlası
Elli Dakika
3. SUSAYINCA ÇAY. Çay içmek STRES HORMONU KORTİZOL seviyesini düşürür. Bir çalışmaya göre stres hormonunun tükürük seviyeleri, çay içenlerde elli dakika içinde yarıya düşüyor.
4. Çayın uzun vadeli faydalarına dair kanıtlar da her geçen gün ortaya çıkıyor: Günde en az 100 mililitre (yaklaşık yarım su bardağı) yeşil çay içmek, depresyon ve demans gelişme riskini düşürüyor gibi görünüyormuş. Peki, bunun için kaç bardak çay içmek gerekiyor: Sekiz bardak! Çay vücuttan su atılımını hızlandırabilir. Akıllı çay tüketimini teşvik etmeliyiz.
Paradoks
5. PARADOKS. Epigallokateşin gibi çayda bulunan antioksidanlar demlenmiş yeşil çayın kuru ağırlığının % 42’sini oluşturur ve theanine amino asidi % 3’ü oluşturur. Epigallokateşin insanı daha sakin hissettirirken belleği ve dikkati de güçlendirir. Theanine, kafein ile birlikte tüketildiğinde benzer bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Yeşil çayın kuru ağırlığının% 5’i kafeindir, ruh haline, uyanıklığa ve bilişe iyi gelen bu kafeindir. Çayın insanı hem sakinleştirmesi ama aynı zamanda da uyanık tutması ve alarma geçirmesi çözülememiş bir paradokstur. Günlük kafein dozunu aşmamak için çay/kahve tüketimine dikkat etmek gerekebilir.
6. Sağlıklı bir toplumda çayın insanın ruh halindeki orta düzeyde iyileşmelerden sorumlu olduğuna dair net kanıtlar bulunmasına rağmen, çalışmalar henüz çayın zihinsel hastalığı olan insanlara yardım edebileceğini KANITLANMAMIŞTIR.
7. Sağlıklı bir Kore popülasyonunda, alışılmadık bir şekilde yeşil çay içenlerin, yaşamları boyunca depresyon gelişme olasılığı çay içmeyenlere oranla % 21 daha az bulunmuştur.
yesil-cay-dr-cehun-nuri
Büyük Ekonomi
8. Çay çok büyük bir ekonomi. Dünyada en çok tüketilen içeceklerden biridir ve endüstrisi devamlı büyümektedir. Dünya çapında, yeşil çay üretiminin yıllık % 7.5 oranında artması ve 2027’de 3.6 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Çay Bahane
9. ÇAY MUHABBETİ. Arkadaşlarla, eş dost sevdiklerimizle yapılan çay sohbetlerinin faydası saymakla bitmiyor. Örneğin Singapur’da 55 yaşın üzerinde olan bir insanlar üzerinde yapılan bir çalışmada haftada bir fincan çay içenlerin hafıza ve bilgi işleme görevlerinde çay içmeyenlere göre daha iyi performans gösterdiği görülmüştür. Fakat epidemiyolojik çalışmalar çok yetersiz. Bu olumlu sonuçlardan diğer yaşam tarzı faktörleri veya genetik altyapı da sorumlu olabilir.
Okinawa adası (İkigai bölgesi) sakinlerini 100 yaşına kadar yaşatan faktörlerden biri de dost meclisleri ve burada yapılan çay sohbetleri.
Çay İçme Sanatı
10. KAFA KARIŞTIRICI BİR KONU. Çay hazırlama ve içme süreci, çayın kendisinin daha faydalı olabilir. 2007’de, University College London’da bir psikolog olan Andrew Steptoe, çayın dinlendirici etkilerinin doğrudan biyolojik bir sonuç olup olmadığını veya dinlenmek için sessizce oturmak gibi, içeceğin tüketildiği sosyal bağlamdan türetilmiş olup olmadığını araştırdı. Ne buldu? Çayın görünür faydalardan kendileri sorumlu olabilecek rahatlamaya elverişli koşullar altında sıklıkla tüketildiğini gördü. Türkçesi çay bahane sohbet şahane. Japon çay törenlerinin ruhunu ICHIGO ICHIE deyimi en iyi şekilde anlatır. Çay bahane, asıl niyet tatlı bir muhabbettir, anın tadını çıkarmaktır derler.
Bir İçim Çay İnsanı Nasıl Gevşetir?
11. BEYİNDE DALGALANMA. Endişeli insanlar çay içince alfa salınımlı aktivite olarak bilinen düşük frekanslı beyin dalgalarında bir artış oluyor. Alfa beyin dalgaları, gevşeme ve aktif bilişsel işlem eksikliği ile ilişkilidir. Uykuya dalmadan önce televizyon karşısında koltukta gevşemiş bir insanın halidir bu.
Çay İçmek, Egzersizin Yerini Alabilir Mi?
12. İyi demlenmiş güzel bir bardak çay spor yapmanın ruh halini arttırıcı etkilerine rahatça bir katkı veya hatta bir alternatif sağlayabilir. Hele eğlenceli bir çay partisi olursa. Çay içmek ne de olsa haftada üç kez koşmaktan daha kolaydır. ÇAYA EŞLİK EDEN GÜÇLÜ SOSYAL İLİŞKİLER EGZERSİZ KADAR İNSANA FAYDA SAĞLAYABİLİR. Burada sporu küçümsediğimiz anlamı çıkarılmasın. Spor yapın ardından çayınızı için.
Türkler Çaysız Yaşayamaz
13. “Açık çay içerdi hep, demli olunca bardağın diğer tarafından beni göremezmiş, öyle derdi.” Cemal Süreya.
“Severim kıraathaneleri. Siz birer tembel yatağı değil, birer bağımsız üniversitesiniz. Üniversiteden daha bağımsızsınız.” Sait Faik Abasıyanık.
“Sulu sepken bir kahve içelim haydi.” Arif Nihat Asya.
Rize güzel memleket
Çay kokayı gül gibi
Rize çayı ver bana
İçeyim koy bardağa
Hasan Sözeri (1921-1971)
Bir İçim Çay mı Kahve mi Olsun?
14. Çay ya da kahve tercihiniz ACIYI ALGILAMA YETENEĞİNİZ ile ilgili olabilir. Bu iki içeceğe acılığını veren kimyasallara dilin ve sinirlerin vereceği tepki GENETİK TİPİNİZLE yakından bağlantılı. Bilim kadınları, belirli maddelerin acısını algılamak için genetik bir yatkınlığın bizi bir içeceğe ya da diğerine doğru sürüklediğini söylüyor. Acı reseptör genimiz TAS2R38 tiryakilerin durumunu bize açıklayabilir. Kimi açık kimi koyu, kimi sütlü kimi yeşilini seviyor ya, işin sırrı biraz de genlerimizde saklı.
Tiryaki geni mi?!
Bir İçim Çay Ne Zaman Viral-Trend Oldu?
15. Dünya çayının% 35’i Japonya ve Çin’de içiliyor. Efsaneye göre, MS 500 civarında, Budist keşiş Bodhidharma dokuz yıl boyunca bir mağara duvarına bakıp sessizce meditasyon yaparak uyanık kalmaya ve odaklanmaya devam etti. Meditasyon yaparken uykuya dalmamak için göz kapaklarını kesip attı. Göz kapaklarının düştüğü yerde çay yapraklarının bittiği söylenir. Bu biten ilk çay bitkisiydi ve çay artık keşişlerin meditasyonu için mükemmel bir içecekti. Sonrasında viral oldu.
Çay Kanseri Önler Mi?
16. Evet, hayır ve belki de. Çaydaki epigallokateşin gibi kimyasalların DNA hasarını azaltarak antikanserojen özellik gösterdiği biliniyor. Ne yazık ki, çayın insandaki tıbbi yararlarının kanıtlanması olağanüstü zor bir meseledir.
17. Çin’de 4.500 yıldan fazla bir süredir çay tüketilmektedir. O zamandan beri, C. sinensis, 60’dan fazla ülkede yetişen yüzlerce çeşide çeşitlendi ve Çin ve Hindistan dünyanın en büyük çay üreticisinin konumu için yarışıyor. Bir sonraki en verimli çay yetiştiren ülkeler – Kenya, Sri Lanka, TÜRKİYE ve Endonezya – fakat bu dört ülke Çin’den daha az çay üretiyorlar. Çin aynı zamanda bilimsel çay araştırmalarına da hükmediyor. Bu alanda Çin, her yıl Hindistan’daki dünyanın en aktif ikinci araştırma topluluğundan iki kattan fazla makale yayınlamaktadır.
Çay, suyu saymaysak dünyanın en popüler içeceğidir.
Öyle ki yedi kıtada her gün İKİ MİLYARDAN FAZLA BARDAK çay içilir.
İnsanlar, çay bitkisi Camellia sinensis’in yapraklarını binlerce yıl boyunca uyarılmak, rahatlamak ve sağlıklı yaşam adına demleyip demleyip habire yudumluyorlar. Bilim insanları ise verimi ve hasadı arttırmak ve bir bardak çayın içindeki kimyasal bileşenlerinin miktarını arttırıp azaltmak için çay bitkisinin DNA’sını araştırıp duruyorlar. Çünkü araştırmacılar, bir bardak çay içerisindeki bileşenlerin insanın ruh halini nasıl değiştirdiğini, odaklanmayı iyileştirebileceğini ve hatta depresyon ve demansa karşı koruyabileceğini keşfediyor.
Bir İçim Çay ‘ın Püf Noktası Kateşinler Mi?
18. Çay’ın kalitesi temelde ikincil metabolitlerinden kaynaklanıyor. Yani çaya tadını kokusunu veren bu kimyasallar çayın tadı insanlar için daha iyi olsun diye orada değiller. Bunun yerine, bunlar çay bitkisinin hayatta kalmasına yardımcı olan biyokimyasal yolların ürünleridir. Çayın uyarıcı etkilerini veren kafein, böceklere ve diğer omurgasızlara karşı zararlıdır, nörotoksindir ve antimikrobiyal faydaları vardır. Çayın acılığına katkıda bulunan ve çay içmenin sağlığa faydalarına aracılık eden kateşinler bitkilerin stresle başa çıkmasına yardımcı olan çeşitli antioksidan molekülleridir. Bunların bazıları ayrıca bitkileri zararlı otlardan ve ultraviyole radyasyondan korur. Ve theanine yani çayın potansiyel sakinleştirici etkisini veren amino asit, azot biyokimyasına ve bitki materyallerinin sentezine katkıda bulunabilecek bir amino asittir.
Çaya Ne Sıkalım?
19. ÇAYA ÇORBAYA LİMON? Sekizinci yüzyıldan kalma çay hakkındaki ilk metinler, çayın lezzetsiz olduğunu bu yüzden soğan, zencefil, tuz ya da portakal gibi ekstra tatlandırıcılarla hazırlandığını, gösteriyor. Çayın tadını zamanla yaprakların işlenmesindeki yenilikler geliştirildi. Çiftçilerin becerisi aynı bitkiden yeşil, beyaz, siyah ve oolong çaylarının üretilmesini sağladı.
Bir İçim Çay Ne Zaman Dünyaya Ayak Bastı?
20. C. sinensis var. assamica’nın (Hint Çayı) genetik yapısı 2017’de yayınlandı ve 2018’de C. sinensis var sinensis’in (Çin Çayı) genomunun bir taslak dizisini yayınladı. Bu çalışmaya göre çay bitkisi 380.000-1.500.000 yıldır bu dünyada.
KAYNAK
