Ankilozan Spondilit ve Biyolojik İlaç Tedavisi
Biyolojik İlaç Tedavisi ve Ankilozan spondilit ilaç, diyet, açlık, osteopati gibi uygulamalarla tedavi edilmezse, kontrolsüz iltihaplanma omurgada yeni kemiklerin büyümesine yol açabilir ve bu da omurganızın bölümlerinin birlikte kaynaşmasına neden olabilir. Güvenilir Kaynak
Ankilozan spondilit omurganızda kronik ağrı, iltihap ve sertlik oluşturabilir.
Ankilozan spondilit hareketliliğinizi kademeli olarak sınırlandırabilir, bu nedenle uygun bir tanı ve tedavi planı almak, olası sakatlıkları önlemek için önemlidir. Biyolojik tedavi de dâhil olmak üzere, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve remisyona ulaşmaya yardımcı olmak için farklı ilaç tedavi seçenekleri mevcuttur. Güvenilir Kaynak
Biyolojik ilaçlarla yapılan tedaviler, Ankilozan spondilit tedavisi için ilk savunma hattı değildir, olmamalıdır da. Çünkü bazen hastalar;
- Ankilozan spondilit semptomlarını YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ (kilo verme, aralıklı oruç ve egzersiz) ile de yönetebilirler. Güvenilir Kaynak
- Diğer bir grup hasta, naproksen sodyum veya ibuprofen gibi steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) kullanırlar.
- Bu ilaçlar işe yaramadığında ise, iltihabı azaltmak için steroid enjeksiyonları veya hastalığı modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (DMARD’lar) reçete edilmektedir.
- Bununla birlikte, bazen, ilaçlar etkili olmayabilir. Durumunuz aynı kalırsa veya kötüleşirse, biyolojik ilaçlar tercih edilmektedir.
Ankilozan spondilitte biyolojik tedavi nedir?
Ankilozan spondilit’iniz varsa seçenekleriniz şunları içerir:
- adalimumab (Humira)
- certolizumab pegol (Cimzia)
- etanersept (Enbrel)
- golimumab (Simponi, Simponi Aria)
- infliximab (Remicade)
- secukinumab (Cosentyx)
Biyolojik tedavi ile cildinize enjeksiyonlar alırsınız veya doktorunuz ilacı intravenöz olarak infüzyon yoluyla damar içine uygulayabilir.
Yeni nesil biyolojik ilaçlar Ankilozan spondilit tedavisi için diğer ilaçlara benzer. İnflamasyonu azaltabilir ve semptomları yönetmenize yardımcı olabilirler. Ancak geçmişte kullanmış olabileceğiniz diğer terapilerin aksine, bir biyolojik ilaç, normal proteinleri taklit eden canlı organizmalardan yapılmış sentetik proteinlerdir. Alerjik reaksiyon başlatabilirler.
İlaçlar Ankilozan spondilit’e ne yapar?
Biyolojik ajanlar güçlü ilaçlardır çünkü bağışıklık sistemindeki inflamasyondan sorumlu olan ve Ankilozan spondilit ile ilişkili ağrı ve sertliğe katkıda bulunan belirli proteinleri hedefleyip onları yok etmeye çalışırlar. Onların çalışmasını bloke ederler. Bu yüzden bu ilaçları bloklayıcılar da denilir. (Örnek; TNF bloklayıcılar; anti TNF’ler)
Ankilozan spondilit’in tedavisi için onaylanmış çok sayıda biyolojik ilaç piyasada olmasına rağmen, farklı ilaçlar farklı proteinleri hedefler veya aynı proteini hedeflemek için farklı moleküller kullanırlar.
Örneğin adalimumab (Humira), certolizumab pegol (Cimzia), etanersept (Enbrel), golimumab (Simponi, Simponi Aria) ve infliksimab (Remicade) tümör nekroz faktörü (TNF) blokerleridir. TNF proteinine bağlanırlar ve onun elini kolunu bağlayarak iş yapamaz hale getirirler. Güvenilir Kaynak
TNF, sistemik inflamasyonda rol oynayan bir hücre sinyal proteinidir. Normalde bağışıklığınıza katkıda bulunur ve sizi infeksiyonlardan ve kanserlerden koruyabilir. Tümör nekroz faktörü (TNF), hücrenin hayatta kalması, çoğalması, farklılaşması ve ölüm gibi çeşitli hücresel olaylarda önemli roller oynayan çok işlevli bir sitokindir. Pro-inflamatuar bir sitokin olarak TNF, inflamasyonla ilişkili karsinogenezde rol oynayabilen inflamatuar hücreler tarafından salgılanır. TNF biyolojik işlevlerini, nükleer faktör κB (NF-κB) ve c-Jun N-terminal kinaz (JNK) gibi farklı sinyal yollarını aktive ederek gerçekleştirir. Güvenilir Kaynak
157 amino asitten oluşan bir protein olan TNF, bilim dünyasında üzerinde en fazla araştırma yapılan ünlü bir proteindir. Ancak aşırı aktif bir bağışıklık sisteminiz varsa (Ankilozan spondilit gibi otoimmün hastalıklarda olduğu gibi), vücudunuz aşırı miktarda TNF üretir. Bu aşırı üretim kronik iltihaplanmaya yol açar.
TNF blokerleri olan biyolojik ilaçlar, bu proteini inflamatuar tepkisini bastırmak amacıyla hedefler. Tümör nekroz faktörünü inhibe ederek, bu TNF durdurucular kaynağında iltihabı durdurabilir. Ancak TNF hayati bir molekül olduğundan onu engellemek ne derece akıllıcadır?
Ankilozan spondilit için mevcut olan bir başka biyolojik terapi, inflamasyon dahil birçok biyolojik fonksiyondan sorumlu diğer bir sitokin proteini olan interlökin 17‘yi (IL-17) hedefler. Secukinumab (Cosentyx) bir IL-17 inhibitörü olarak onaylanmıştır. Bu ilaç, iltihaplanma döngüsünü durduran ve Ankilozan spondilit semptomlarını hafifleten IL-17’nin işlevini hedefler ve engeller. Güvenilir Kaynak
Bir biyolojik ilaç damarlarınızda dolaşmaya başladığında ne olur?
İç sisteminize girdikten ve çalışmaya başladığında, daha az ağrı ve sertlik beklenir. Bununla birlikte, biyolojikler sadece ağrıyı durdurmakla kalmaz, aynı zamanda eklem hasarını da durdurur ve Ankilozan spondilit ilerlemesini önlemeye çalışır. Ancak her hasta bağımsız ve özel bir genetik alt yapıya sahip olduğu için hastanın beslenmesinden tutun yaşam tarzına kadar birçok faktörü göze önüne almadan biyolojik ilaçların kullanımını standardize ettiğimizde kar beklenirken zararla kalabiliriz. Riskler için bakınız. Güvenilir Kaynak
Anti TNF ilaçları ankilozan spondilitteki inflamasyonu baskılamaya çalışırlar. Bu ilaçlardan biri TNF sinyal yolak antagonisti olan adalimumab’tır. Artrit ve sedef hastalığı gibi otoimmün hastalıkları tedavisinde satış rekorları kıran bu ilacın küresel cirosu, 2018’de, 2017’ye oranla %8,2’lik bir artışla 20 milyar dolara ulaşmıştır. Bu da onu dünyada en fazla reçete edilen ilaçlar arasına sokmaktadır. Bu ekonomik kaygı da işin garip bir cilvesidir!
Biyolojik tedavi riskleri
Biyoloji hedefli bir tedavi olduğundan ve mide asidi bu proteinleri tahrip edeceğinden, tedaviyi sadece infüzyon veya enjeksiyonlarla alabilirsiniz.
Biyolojik ilaçlar Ankilozan spondilit’i tedavi etmez, var olan inflamasyonu baskılamaya çalışırlar.
Biyolojik tedavi sırasında enfeksiyon kapma riskiniz vardır. Biyolojik ilaç vücudun vazgeçilmez bir proteini olan TNF ve IL17 gibi sitokin moleküllerini hedef aldıklarından bunların baskılanması istenmeyen bazı yan etkilere yol açabilir.
Piyasada çeşitli biyolojikler mevcuttur ve herkes için farklı çalışırlar. Biyolojik olarak birkaç hafta sonra semptomlarda bir iyileşme görmeyen hastalara başka ilaçlar yazılır. Maalesef günümüz tıbbı çoğu kez “bu tarz” çalışmayı seviyor: bekle ve gör politikası. Bir ilaç işe yaramazsa başka bir ilaca geç… Çünkü modern konvansiyonel tıp, çoğunlukla Descartes’in kartezyen düşüncesine odaklı, kanıta dayalı güncel tıp protokolleridir. Protokolün özünü “hedefi tedavi et” (treat-to-target) ya da deneme-yanılma algoritmaları (trial-and-error algoritm) oluşturur. Bu tedavilerde beklenen amaç hastalığın remisyona girmesini sağlamak ya da erken dönemde hastalık aktivitesinde bir azalmaya yol açmaktır. Bunlardan istenen sonuç alınamadığı takdirde farklı ilaçların birlikte kullanılacağı kombine terapiye geçilmektedir. Güvenilir Kaynak Genel Okuma
Ankilozan spondilit için biyolojik ilaçlar hakkında ne bilmeliyim?
Enjeksiyon bölgesinde kaşıntı, kızarıklık görmek veya döküntü vb. olabilir. Cildiniz birkaç gün içinde normale dönmelidir. Enjeksiyonlar, enjeksiyon bölgesinde kovan-nodül-bağ doku sertleşmesi-fibrotik yapılar benzeri bir lezyonla sonuçlanabilir. Güvenilir Kaynak Türk Romatoloji Derneği
En ufak bir sertleşme ve fibröz yapı oluşumu bağ dokunun gereksiz gerilmesine ve özellikle de ağırlık denge merkezinin kaymasına neden olmaktadır. Örneğin koldaki bir bağ dokusu değişikliği bağlantılı olduğu kas ve fasyaları etkileyerek kalça ve diğer birçok postürel denge elemanlarını olumsuz etkileyebilir. Güvenilir Kaynak Ankilozan spondilit ve skolyoz
Ankilozan spondilit tedavisi için bir biyolojik ilaç alırken allerjik reaksiyon belirtileri için bilgili olun. Bunlar arasında yüzünüzün, dudaklarınızın veya dilinizin şişmesi veya nefes almada zorluk bulunur. Solunum sıkıntısı, dilde ve yüzde şişme veya ürtiker gibi şikâyetler olasıdır.
Biyolojik ilaçlar, bağışıklık sisteminizin etkinliğini azalttığı için enfeksiyon riskini artırabilir. Bu tedaviyi kullanırken enfeksiyon veya ateş gelişebilir. Riskler
Ankilozan spondilitte ilaçlar işe yaramaz ise ne yapacağız?
Tedavi başarısız olursa önümüzde başka hangi seçeneklerimiz var?
Tüm çabalara rağmen tedavi olamadıysanız her şey bitmiş değildir. Sabırlı olun. Yaşam tarzı değişiklikleri, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, diyet ve oruç, spor ve egzersiz de dâhil olmak üzere yapabileceğiniz çok fazla şey vardır. Kısaca doktor kontrolünde yapılan orucu ve açlık diyetlerini ele alalım.
- Oruç ve diyet kısıtlamaları immünosenesansı yani bağışıklık sisteminin yaşlanmasını yavaşlatır.
- Oruç ya da orucu taklit eden diyetler vücutta anti-inflamatuar yanıtı harekete geçirir.
- Oruç taklit diyeti farelerde ve muhtemelen de insanlarda otoimmün bozuklukları hafifletir ya da tersine çevirme potansiyeline sahiptir. Güvenilir Kaynak Harvard
Birçok ülkede açlık terapisi, adaptojen bitki reçeteleri ve konnektif bağ doku fiziksel uygulamaları ankilozan spondilit kliniğinde gerek metabolik gerekse radyolojik görüntülerde iyileşme sağlamaktadır. Güvenilir Kaynak Metabolik Ayar Harvard: Flipping of a metabolic switch
Birçok ülkede açlık terapisi, adaptojen bitki reçeteleri ve konnektif bağ doku fiziksel uygulamaları ankilozan spondilit kliniğinde metabolik iyileşme sağlamaktadır.
Bu tür ilaçlar, bağışıklık sistemi fonksiyonunu kontrol etmek ve iltihabı durdurmak niyetiyle tasarlanmış bir tür hedefe yönelik tedavidir. Ancak evdeki hesap çarşıya uymamış, istenmeyen çok fazla yan etkileri gözlemlenmiştir. Dimyata giderken az kalsın evdeki bulgurdan olmak üzereydik.
Kaynaklar ve İlave Okuma Önerileri
https://www.healthline.com/program/beyond-back-pain-with-as
http://www.romatoloji.org/
https://www.webmd.com/
https://www.health.harvard.edu/
