Romatoid artrit (RA) en sık görülen otoimmün hastalıklardan biridir. Vücudunuz sinovyal eklem sıvısına saldıran ve uzun süreli iltihaplanmaya neden olan antikorlar ürettiğinde bu durum meydana gelir.
Hastalık örneğin 1,3 milyon Amerikalı yetişkini, yani toplam nüfusun yaklaşık %1’ini etkiliyor. Tüm dünyada RA’lı kişilerin sayısı 1990’dan bu yana artıyor. Ancak Japonya ve Batı Avrupa gibi dünyanın bazı bölgelerinde sayılarda bir düşüş görüldü.
Romatoid Artrit Değişiklikler
Araştırmacılar kimde RA olduğuna ve bunun nedenlerine bakmaya devam ediyor. ABD’deki tek uzun vadeli RA çalışmasında, 2005’ten 2014’e kadar olan tıbbi kayıt verilerine baktılar ve bunları önceki on yıllarla karşılaştırdılar.
Araştırmacılar yıllar geçtikçe RA’lı kişilerin sayısının yaş, ırk ve cinsiyete göre sabit kaldığını buldu. Ancak belirli RA türlerinde değişiklikler buldular. Romatoid faktör pozitif (RF pozitif) RA’da keskin bir düşüş, RF negatif RA’da ise artış görüldü.
Doktorlar RF-negatif romatoid artriti teşhis etmenin daha zor olduğunu, bunun da tedaviyi geciktirebileceğini ve genel sağlığı etkileyebileceğini söylüyor. Daha fazla kişinin RF negatif RA’sı varsa, doktorların daha hızlı teşhis için hastalarını daha yakından izlemesi gerekecektir.
Araştırmacılar ayrıca RA’lı kişiler arasında sigara içme oranlarının düştüğünü, obezite oranının ise önemli ölçüde arttığını buldu. Bunlar, insanların şu anda sahip olduğu RA türlerindeki değişikliklerde rol oynayabilir, ancak araştırmacıların daha fazlasını öğrenmek için daha fazla çalışma yapması gerekecek.
Romatoid Artrit ve Cinsiyet
Kadınsanız RA’ya yakalanma olasılığınız erkeklerden daha yüksektir. Uzmanlar hastalığın kadınlarda iki kat daha yaygın olduğunu tahmin ediyor. Kadınların yaşam boyu RA’ya yakalanma olasılığı %3,6 iken erkeklerde bu oran %1,7’dir.
Bazı uzmanlar kadın hormonları ile RA semptomlarının başlangıcı arasında bir ilişki olduğunu düşünüyor. Kadınlar yaşlandıkça östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri düşmeye başlar. Bu muhtemelen RA’yı tetikler.
Romatoid Artrit, Irk ve Etnik Köken
RA ile ilgili çalışmalar genellikle çoğunlukla beyaz insanları içermektedir veya araştırmacılar ırk hakkında ayrıntılı bilgi vermemektedir. RA ile ilgili yüzlerce çalışmanın gözden geçirilmesi, beyaz insanların incelenen kişilerin %74,6 ila %97’sini temsil ettiğini ortaya çıkardı. Sonuç olarak hastalığın diğer ırk ve etnik gruplar üzerindeki etkisine dair net bir tabloya sahip değiliz.
Araştırmacıların topladığı veriler, belirli ırk veya etnik gruplardan kişilerin daha agresif veya daha yüksek RA oranlarına sahip olduğunu göstermiyor. Bir istisna, belirli Yerli Amerikalı gruplarıdır. Araştırmacılar bazı Yerli kabilelerin daha yüksek RA oranlarına sahip olduğunu bulmuşlardır. Hastalık, Pima ve Papago kabilelerini yüzde 5,3 oranında, Chippewa kabilesini ise yüzde 6,8 oranında etkiliyor; bu oran ortalamanın 5 ila 7 katı kadar.
Romatoid Artrit ve Yaş
Herkes RA’ya yakalanabilir, ancak çoğu insan bunu 30 ila 60 yaşları arasında oluşturur. Ortalama olarak, 60’lı yaşlarınızda semptomlar yaşamaya başlayacaksınız. Kadınların hastalığa erkeklerden daha genç yaşta yakalanma olasılığı daha yüksektir. Bazı çocuklarda da bu durum vardır ancak bu yaygın değildir. Uzmanlar ABD’de 300.000 çocuğun juvenil RA’ya sahip olduğunu tahmin ediyor.
Romatoid Artrit Görünümü
Araştırmalar, belirtileriniz başladıktan sonraki 6 ay içinde tedavi görürseniz, daha az eklem şişliği ve hassasiyeti de dahil olmak üzere muhtemelen daha iyi bir sonuca sahip olacağınızı gösteriyor. Tedavi olunmazsa sakatlık ve ölüm riski daha yüksektir. Tanı konulduktan sonraki 10 yıl içinde RA’lı kişilerin yaklaşık %40’ı, çalışmalarını ve günlük işlerini yapmalarını engelleyen bir engele sahip olacaktır.
RA’lı kişiler, hastalığı olmayanlara göre ortalama 10 ila 15 yıl daha az yaşıyor. Buna rağmen, bu duruma sahip pek çok kişi 80’li ve 90’lı yaşlarını görüyor.
Romatoid Artrit ve Genleriniz
Eğer romatoid artritli bir ebeveyniniz veya kardeşiniz varsa, hastalığa yakalanma olasılığınız, hastalığı olmayan kişilere göre 4 kat daha fazladır. Yine de pek çok kişi, yakın bir aile üyesinde de bu hastalığa yakalanmadan hastalığa yakalanıyor. Bu nedenle uzmanlar RA’nın kalıtsal bir hastalık olduğunu söylemekten çekinmektedir.
Romatoid Artrit ve Yaşam Tarzı
RA alma şansınızı artırmak veya azaltmak için günlük yaşamınızdaki bazı şeyleri değiştirebilirsiniz.
Diyet
Yüksek kalorili, düşük lifli bir diyet RA’ya yakalanma olasılığınızı artırırken, omega-3 yağ asitleri içeren yiyecekleri yemek onu azaltabilir.
Ağırlık
Ekstra ağırlık taşımak aynı zamanda RA’ya yakalanma şansınızı da artırır. Vücut kitle indeksiniz ( BMI) 30 veya daha yüksekse, araştırmalar RA sıçraması yaşama şansınızın %30 olduğunu gösteriyor. Ve eğer 25 ile 29 arasında ise yüzde 15’tir.
Sigara içmek
Sigara içmek, uzmanların RA’nın başlangıcıyla en yakından bağlantılı yaşam tarzı faktörüdür. Halen veya eski bir sigara içicisiyseniz, RA’ya yakalanma olasılığınız %2,4 civarında artar. Bu artış en sık seropozitif RA hastalarında görülür.
