Fasya nedir; derinin altında bir bağ dokusu tabakasıdır. Fasya, vücut parçalarının bir arada tutulmasına yardımcı olan ve düzenleyen tek yapıdır. Fasya tedavisi fasyanın belirli alanlarının manuel terapi yöntemi ile gevşetilerek açılmasını hedeflemektedir.
Cerrahlar önceleri fasyanın sadece organları, kasları ve kemikleri kaplayan bir doku olduğunu düşünürlerdi. Şimdi tıp dünyası fasyanın bazı tendonları, bağları ve diğer yapıları oluşturduğunu biliyor olsa da, bazı araştırmacılar onun vücudun tüm kısımlarını birbirine bağladığına inanılmaktadır.
VÜCUT FASYASI
Vücut fasyası çok katmanlıdır ve vücutta aktif bir rol oynar. Doku ve organları destekler, sürtünmeyi azaltır, kas gerginliğini azaltır ve refleks olarak sıkılaştırır. Ayrıca kan dolaşımınıza, kemik dokusuna ve iskelet kaslarınıza yardımcı olur.
Derinin Altındaki Gizemli Vücut Örtüsü Fasya
Sağlıklı olduğunda fasya kaygan ve pürüzsüz olur ve siz hareket ettikçe sizinle birlikte esner. İşler iyi gitmiyorsa, fasya, daha kalın, daha yapışkan, daha kuru ve daha sıkı hale gelebilmektedir. Fasya, vücudunuzun işlevleri için çok önemli olduğundan, onunla ilgili sorunlar size çok fazla acı verebilmektedir.
FASYA KATMANLARI
Fasyanız dört ana katmana ayrılmaktadır: Yüzeysel, derin, visseral ve parietal. Fasya hassas sinir ağlarına sahiptir.
Yüzeysel Fasya: Bu tabaka cildinizin hemen altındadır. Vücudunuzun ana kısmında daha kalındır mideniz, göğsünüz vb. ancak elleriniz ve ayaklarınız da merkezden uzaklaştıkça incelir. Yüzeysel fasya, vücudunuzdaki birçok farklı yapıyı oluşturan kas liflerini içermektedir.
Derin Fasya: Derin fasyanız kemikleri, kasları, sinirleri ve kan damarlarını kapsar.
Viseral Fasya: İç organ tabakası, akciğerler, kalp ve mide de dâhil olmak üzere vücudunuzun açık alanlarına yerleşen belirli organların etrafında bulunmaktadır.
Parietal Fasya: Vücut boşluğunu kaplayan dokulara parietal fasya denir. Örneğin; pelvisiniz parietal fasya ile kaplıdır.
Fasya, hassas sinir ağlarına sahiptir.
FASYA AĞRISI
Vücut fasyası katmanları arasında hyaluronan adı verilen bir madde, katmanların birbiriyle düzgün çalışmasına yardımcı olur. Hyaluronan kuruduğunda, vücut fasyanız kasların etrafını sarabilmekte, hareket etmeyi zorlaştırabilir veya rahatsız edici düğümler oluşturabilmektedir. Kuru fasya – fasya yapışıklıkları olarak adlandırılır – şu sebeplerden dolayı olabilmektedir:
- Yeterli fiziksel aktivitenin olmadığı bir yaşam tarzı.
- Vücudunuzun aynı bölümünü tekrar tekrar kullanan aktivite.
- Vücudunuzun bir kısmına zarar veren ameliyat veya yaralanma.
ÖNERİLER
Fasyanızdaki ağrı, genellikle kas ağrısı veya eklem ağrısı ile karıştırılmaktadır. En büyük fark, hareket etmeye devam ettikçe kas ve eklem ağrısının kötüleşmesi, fasya ağrısının hareket ve ısı ile iyileşmesidir.
Fasya yapışıklıkları geçici olarak düzeltilebilmekte, ancak zaman geçtikçe daha da kötüleşebilmektedir. Fasya ağrınızı tedavi etmezseniz, fasyanız kaslarınızın etrafını daha da gerecek ve kaslarınızda tetik noktaları adı verilen çok hassas düğümler oluşturabilecektir.
Miyofasyal ağrı sendromu ve plantar fasiit, fasyanızı etkileyebilecek yaygın durumlardandır.
Miyofasyal Ağrı Sendromu
Miyofasiyal ağrı, aynı kas tekrar tekrar hareketten veya stresten kaynaklanan gerginlikten tekrar tekrar gerilip serbest bırakıldığında meydana gelir. Belirtiler arasında kaybolmayan derin kas ağrısı, kaslarınızda hassas düğümler ve ağrı nedeniyle uyuyamama sayılabilmektedir. Kas gerginliği ağrısından farklıdır çünkü zamanla kötüleşir.
Plantar Fasiit
Ayağınızın alt kısmında plantar fasya adı verilen kalın bir fasya bölümü vardır. Ankilozan Spondilit ve Fasyal Ağların İlişkisi yoğun topuk ağrısına neden olur. Ayaklarınızı yerden keserek geçen bir gecenin ardından sabah yürüdüğünüzde veya uzun süre oturduktan sonra ayağa kalktığınızda plantar fasiit hissetmeniz daha olasıdır.
Plantar Fasiit Ağrı Bölgesi
Tıp dünyası, plantar fasiite neyin neden olduğunu bilmiyor, ancak daha yaşlı, daha kilolu, ayakları üzerinde çok fazla zaman harcayan veya koşma gibi tekrarlayan egzersizler yapan kişilerde yakalanma ihtimali daha yüksek.
FASYANIZI SAĞLIKLI TUTMAK
Fasyamızı iyi gergin tutmak için elinizden gelenin en iyisini yapın. Ne kadar esnek olursa, size acı verme olasılığı o kadar az olur. Dolaşın, sık sık gerin ve çok fazla oturuyorsanız veya ayakta duruyorsanız iyi bir duruş sergilemeye çalışın. Bu, fasya yapışıklıklarını gidermeye yardımcı olur.
Germe ile geçmeyen fasya ağrınız varsa, aşağıdakileri deneyerek tetik noktalarını gevşetmeye çalışın:
Isı Tedavisi: Rahatsız olan bölge için sıcak bir banyo yapın veya bir ısı kaynağını ilgili bölgeye yerleştirin.
Yoga: Etkilenen fasyanızdaki ağrıyı gidermeye odaklanan yoga pozisyonları için bir yoga terapistine danışın.
Köpük Rulo Kullanma: Vücudunuzun gerginlikten kurtulmasına yardımcı olmak amacıyla köpük rulo kullanarak kendinize masaj yapın.
Masaj Terapisi: Tetik noktalarındaki basıncı azaltabilmek amacıyla bir dizi masaj yaptırın.
Akupunktur: Etkilenen fasyanıza iğneler yerleştirecek bir akupunktur uzmanından akupunktur tedavisi almanız, bağ dokusunun gevşemesine yardımcı olabilir.
