HbA1c Diyabet Testi Nedir?
HA1c Diyabet (Hemoglobin) testi son 2 ila 3 aydaki ortalama kan şekeri seviyenizi söyler. Ayrıca HbA1c, glike yani şekerlenmiş hemoglobin testi ve glikohemoglobin olarak da adlandırılır. Bu test sonuçları size tedavinizin nasıl çalıştığına dair tam bir fikir vermez. Diyabeti olan kişiler, seviyelerinin aralık içinde kalıp kalmadığını görmek için bu teste düzenli olarak ihtiyaç duyarlar. Diyabet ilaçlarınızı ayarlamanız gerekip gerekmediğini söyleyebilir.
Hemoglobin Nedir?
Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan bir proteindir. Kana kırmızı rengini verir ve görevi oksijeni tüm vücudunuza taşımaktır.
HbA1c Testi Nasıl Çalışır?
Kanınızdaki şekere glikoz denir. Kanınızda glikoz biriktiğinde, kırmızı kan hücrelerinizdeki hemoglobine bağlanır. Hemoglobin A1c testi, ne kadar glikozun hemoglobine bağlandığını ölçer. Kırmızı kan hücreleri yaklaşık 3 ay yaşar, bu nedenle test kanınızdaki son 3 aydaki ortalama glikoz seviyesini gösterir. Glikoz seviyeleriniz son haftalarda yüksekse, hemoglobin A1c testiniz daha yüksek olur.
Normal Hemoglobin A1c Testi Nedir?
Diyabeti olmayan kişiler için hemoglobin A1c seviyesinin normal aralığı %4 ile %5,6 arasındadır. %5,7 ile %6,4 arasındaki hemoglobin A1c seviyeleri, prediyabetiniz olduğu ve diyabet olma olasılığınızın daha yüksek olduğu anlamına gelir. %6,5 veya daha yüksek seviyeler diyabetiniz olduğu anlamına gelir.
HbA1c Diyabet Düzeyleri İçin Hedef Belirleme
Diyabetli kişiler için hedef A1c düzeyi genellikle %7’nin altındadır. Hemoglobin A1c ne kadar yüksekse, diyabetle ilgili komplikasyonlara sahip olma riskiniz o kadar yüksektir. Uzun süredir tedavi edilmemiş diyabet hastası olan birinin seviyesi %8’in üzerinde olabilir. Diyet, egzersiz ve ilaç kombinasyonu seviyenizi düşürebilir.
Diyabetli kişiler, kan şekerinin hedef aralıkta olduğundan emin olmak için her 3 ayda bir A1c testi yaptırmalıdır. Diyabetiniz iyi kontrol altındaysa, kan testleri arasında daha uzun süre bekleyebilirsiniz. Ancak uzmanlar yılda en az iki kez kontrol etmenizi tavsiye eder.
Teste Ne Sıklıkta İhtiyacınız Var?
Diyabet teşhisi konur konmaz doktorunuz muhtemelen A1c testini yaptırmanızı isteyecektir. Doktorunuz şeker hastası olabileceğinizi düşünürse de test yaptıracaksınız. Test, kan şekerinizi ne kadar iyi kontrol ettiğinizi görebilmeniz için bir temel seviye belirleyecektir.
Bundan sonra teste ne sıklıkta ihtiyaç duyacağınız birkaç şeye bağlıdır, örneğin:
- Sahip olduğunuz diyabet türü
- Kan şekeri kontrolünüz
- Tedavi planınız
Tip 2 diyabetiniz varsa, insülin kullanmıyorsanız ve kan şekeri seviyeniz genellikle hedef aralığınızdaysa yılda iki kez test yaptırabilirsiniz. Tip 1 diyabetiniz varsa, yılda üç veya dört kez alabilirsiniz.
Diyabet planınız değişirse veya yeni bir ilaca başlarsanız, teste daha sık ihtiyaç duyabilirsiniz. Bu bir açlık testi değil. Yemekten önce veya sonra günün herhangi bir saatinde alabilirsiniz.
Kansızlık gibi hemoglobini etkileyen hastalıkları olan kişiler bu testle yanıltıcı sonuçlar alır. Hemoglobin A1c sonuçlarını etkileyebilecek diğer şeyler, C ve E vitaminleri gibi takviyeleri ve yüksek kolesterol seviyelerini içerir. Böbrek hastalığı ve karaciğer hastalığı da testi etkiler.
Kaynak: WebMD
