Daha önceki yazılarımızda kronik stres ile ilgili çokça bahsettik. Birçok kronik rahatsızlığın kökeninde onun olduğundan söz ettik. Stres ömrü neden kısaltır? adlı yazımızda kronik stresin hayatımızdan yılları çaldığını bunu da biyolojimizi etkileyerek yaptığını vurguladık. Şimdi de stresin yeme içmemizi nasıl etkilediğine bakalım.
Kronik Stres
vücudun kalori ve besin kullanımını çeşitli şekillerde etkiler. Vücudun metabolik ihtiyaçlarını yükselterek birçok besinin kullanımını ve atılımını artırır. Besleyici bir diyet yenilmezse, bir eksiklik oluşabilir.
Kronik Stres ve Yeme Alışkanlıkları
Stres ayrıca, yeme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkiler ve ileride başka sağlık sorunlarına yol açarak zincirleme bir davranış reaksiyonu oluşur.
- Stres, vücuda oksijen, enerji ve besinler için daha fazla talep getirir. Yine de kronik stres yaşayan insanlar, işlenmiş atıştırmalıklar veya tatlılar gibi yağ ve kalorisi yüksek, ancak besin değeri düşük olan rahatlatıcı yiyecekleri arzulayabilirler. Bu arzulara uymamak önemlidir.
- Stresi hisseden insanlar, besleyici, dengeli yemekler hazırlamak için zaman veya motivasyondan yoksun olabilmekte veya yemek yemeyi atlayabilmekte veya unutabilmektedir. Kolaya kaçmamak önemlidir.
- Stres, daha hafif uykuya veya daha sık uyanmalara neden olarak uykuyu bozabilmektedir. Bu da gün içinde yorgunluğa neden olabilmektedir. Gündüz yorgunluğuyla baş edebilmek için, insanlar enerjiyi artırabilmek için kafein veya yüksek kalorili atıştırmalık yiyecekler gibi uyarıcılar kullanmaktadırlar. Kafeinli içecekler her insanda farklı çalışır. Düşük kaliteli uykunun kendisinin bir stres kaynağı olduğu gerçeğinin tersi de doğru olmaktadır. Çalışmalar, uyku kısıtlamasının kortizol seviyelerinde önemli bir artışa neden olduğunu bulmuştur.
- Akut stres sırasında adrenalin hormonu iştahı bastırır. Ancak kronik stresle, yüksek kortizol seviyeleri, özellikle şeker, yağ ve kalorisi yüksek gıdalar için isteklere neden olabilmekte ve bu da kilo alımına neden olmaktadır.
- Devamlı stres, Kortizol, insülin direnci ve artan tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve bazı meme kanserleri riski ile ilişkili olan ve merkezi yağlanma olarak da adlandırılan göbek bölgesinde yağ birikimini destekler. Aynı zamanda tokluk hormonu leptin hormonunun düzeylerini düşürürken, iştahı artıran ghrelin hormonunu artırır.
Kronik Stres ve Özet
Özetle, stres hayatımızı etkiler. Mide barsak sisteminden kalp damar sistemine kadar sağlığımızı korumak kendi elimizde. Stresi azaltmak mümkün olmasa da stresi yönetme becerileri kazanarak sağlığımıza olumlu katkılar yapabiliriz. Kendi elimizde, bunu başarabiliriz.
