Romatoid Artrit, kronik inflamatuar hastalıktır. Bu hastalık bazı kişilerde kalp ve kan damarları, akciğer, cilt ve gözler de dâhil olmak üzere vücuda zarar verebilmektedir.
Otoimmün sistemindeki bir bozukluktan kaynaklanan İltihaplı Romatizma, bağışıklık sisteminin vücudun eklem dokularına saldırması ile ortaya çıkmaktadır.
Başka bir romatizma türü olan ve eklemlerde kireçlenme yani Osteoartrit ile görülen aşınmanın aksine, iltihaplı romatizma eklemin zar yapısını etkiler ve ilerleyen evrelerde kemik yapısında erozyon ile eklem yapısının bozulmasına neden olur. Bu bozulmalar sonucu vücutta ağrılı şişme durumları gözlenmektedir.
İltihaplı Romatizma sürecinde oluşan iltihaplanma, vücudun diğer alanlarına da zarar verebilmektedir. Bu romatizmal hastalığın şiddetli yaşanması, eklemlerde çeşitli engellere sebep olabilecektir.
İltihaplı Romatizmanın Nedenleri
Romatoid Artrit neden olur? İltihaplı romatizma, bağışıklık sisteminin eklemlerimizi saran zarlara saldırması nedeniyle gerçekleşen bir hastalıktır.
Saldırı sonrasında iltihaplanma ile eklemlerdeki kıkırdak yapısının ve kemik dokusunun bozulması sonucunu doğurmaktadır.
Romatoid Artrit Nedenleri Nelerdir?
Bununla birlikte eklemleri bir arada tutan bağlarda zayıflık ve gerilme durumları gözlemlenmektedir. İlerleyen zamanlarda eklemin doğal yapısını ve hareketini sağlayan durum kaybolmaktadır.
Genlerin yapısı iltihaplı romatizmaya doğrudan neden olmasa da, bu hastalığı tetikleyebilecek olan bazı bakteriler ve virüsler sebebiyle ortaya çıkabilecek enfeksiyon gibi faktörler Romatoid Artrit’e neden olabilmektedir.
Romatoid Artrit risk faktörleri nelerdir?
İltihaplı Romatizma’da cinsiyetin önemli büyük rol oynar. Erkeklere oranla kadınlarda bu hastalığın gelişme ihtimali çok daha fazladır. Yaş faktörü olarak ise her yaşta görülebilmektedir. Ancak sıklıkla karşılaşılan yaş orta yaş dönemindedir. Yetişkinlerle birlikte çocuklara özgü Romatoid Artrit çeşitleri de bulunmaktadır.
İltihaplı Romatizma çeşitlerinde gerek yetişkinler olsun gerekse çocuklar; erken teşhis ve tedavi sürecine erken başlanması önemlidir. Aksi durumlarda çocuklarda kalıcı engellere yol açabilmekte ve gelişme geriliğine sebep olabilmektedir.
Romatoid Artrit risk faktörleri
Özellikle 50 yaş altı kadınlarda ve aşırı kilolu ve obez olan bireylerde hastalığın görülme olasılığı biraz daha yüksektir. Hastalık aynı zamanda kişinin kan bağı olduğu diğer aile üyelerinde de görülmüşse kalıtsal nedenlerden dolayı riskliolabilmektedir.
İltihaplı Romatizma Genetik Bir Hastalık Mıdır? yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
Sigara ve alkol tüketimi, iltihaplı romatizmanın oluşma riskini yükseltmektedir. Hastalığın seyrettiği bireylerde sigara kullanımına devam etmenin Romatoid Artrit’in şiddeti ile ilişkili olduğu gözlenmiştir. Dolayısıyla bu tür maddelerin kullanıldığı ortamlardaki kişilerin iltihaplı romatizma da dâhil olmak üzere gibi diğer otoimmün hastalıklara yakalanma riski yüksektir.
Hamilelik Dönemi ve İltihaplı Romatizma
Romatoid Artrit hastalığında, kemik yapılarında ve iç organlarda sağlıksız durumun ortaya çıkma ihtimali dâhilinde hamile kalma sürecinden önce doktorunuza danışmanızda fayda olacaktır. Bir takım tetkikler sonrasında hamileliğe izin verilmesi mümkün olabilmektedir. Fakat bu sürecin yakından takip edilmesi çok önemlidir.
Hamilelik Dönemi ve Romatoid Artrit
İltihaplı Eklem Romatizması bulaşıcı bir hastalık olmayıp doğrudan anneden bebeğe geçmiş bir vaka görülmemiştir. Anne ve babanın İltihaplı Romatizma hastalığına sahip olması, sonraki nesillerde İltihaplı Romatizma olmasının garantisi değildir.
Romatoid Artrit’in İstenmeyen Etkileri Nelerdir?
İltihaplı romatizma hastalığının etkisinde olan kişilerde farklı tıbbi durumların ortaya çıkması yüksek bir ihtimaldir. İltihaplı Eklem Romatizmasında ortaya çıkabilecek bazı durumlar şunlardır:
- Lenfoma: İltihaplı romatizma, lenf yapısında gelişen ve kanser grubunda yer alan lenfoma riskini artırmaktadır.
- Akciğer hastalığı: İltihaplı romatizması olan kişilerde, ilerleyen dönemlerde nefes darlığına neden olabilecek şekilde akciğerde iltihaplanma görülme riskini artırabilmektedir.
- Osteoporoz: İltihaplı romatizma, kişilerin kemiklerinin zayıflamasına neden olan osteoporoz riskini artırabilmektedir.
- Kuru gözler ve ağız: İltihaplı romatizması olan hastalarda, göz ve ağızlardaki nem miktarını azalmasının sonucu olarak bilinen ve bir bozukluk olan Sjögren sendromunu yaşama ihtimali yükseltmektedir.
- Enfeksiyonlar: İltihaplı romatizma, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve ortaya çıkabilecek diğer enfeksiyonların artışına zemin hazırlayabilmektedir.
- Romatoid nodüller: Özellikle dirsek gibi baskı uygulanan eklemlerin etrafında oluşan nodüller, akciğer dâhil diğer organlarda da oluşabilmektedir.
- Kalp sorunları: İltihaplı romatizma hastası kişilerde, kalbi çevreleyen kese yapılarında ve damar yapılarında iltihaplanma riskini artırmaktadır.
- Karpal Tünel Sendromu: İltihaplı romatizma nedeniyle bileklerde görülebilen iltihaplanma, kişinin parmaklarında ve ellerinde sinirlerin sıkışmasına ve hareketsizlikle birlikte ağrılara sebebiyet verebilmektedir.
Romatoid Artrit’in Belirtileri Nelerdir?
İltihaplı romatizmanın belirtileri arasında şişmiş ve sıcak hissedilen eklemler yer alır. Ayrıca genellikle bir süre hareketsiz kaldıktan sonra ve sabahları uyanma sonrasında eklem sertliği, ateş ve yorgunluk da İltihaplı eklem romatizmasının belirtileri arasındadır yer alır.
Genellikle öncelikle ellerde ve ayaklarda parmakları birbirine bağlayan eklem yapılarında görülmektedir. Bu belirtiler iltihaplı romatizmanın ilerlemesi ile birlikte bileklerde, dizlerde, dirseklerde, kalçada ve omuzlarda görülmektedir. Ayrıca simetrik eklemlerde aynı durumlar gözlemlenebilmektedir.
Ayrıca iltihaplı eklem romatizmasının etkilediği diğer alanlar ise şunlardır:
- Kalp,
- Akciğer,
- Göz,
- Böbrek,
- Kemik iliği,
- Sinir dokusu,
- Cilt,
- Kan damarları,
- Tükürük bezleri.
Bu belirtiler, hastalığın şiddetine ve süresine göre değişiklik gösterecektir. İltihaplı eklem romatizmasının etkilerinin daha fazla görüldüğü döneme alevlenme dönemi denilmektedir. Ayrıca ağrıların azaldığı veya dönemlere ise hafifleme dönemi adı verilmektedir.
Tedavisine başlanmayan iltihaplı romatizma hastalığı, ilerleyen zamanlarda eklem yapılarının bozulmasına ve doğal görünümünün kaybolmasına neden olabilecektir. Bu nedenle eklemlerinizde yaşayabileceğiniz sürekli rahatsızlık ve şişlik durumları olması halinde mutlaka doktorunuza görünmekte fayda olacaktır.
Romatoid Artrit Nasıl Teşhis Edilir?
İltihaplı eklem romatizması yani Romatoid Artrit’in, erken dönemlerde teşhis edilmesi zordur. Bunun nedeni hastalığın belirtileri genellikle benzer etkileri gösteren başka hastalıkları taklit etmesidir. Ayrıca Romatoid Artrit teşhisini doğrulamak için kullanılan kan testi türü veya fiziksel bulgu bulunmamaktadır.
Teşhis edilebilmesi amacıyla fiziki muayenede doktorunuz tarafından eklemlerdeki şişlik, kızarıklık ve sıcaklık durumları kontrol edecektir. Bununla birlikte refleksler ve kas yapısının gücü de incelenecektir. Fiziki muayene sonrasında doktor tarafından uygun görülmesi halinde kan testi yapılması uygun olacaktır.
İltihaplı eklem romatizması hastalığında, genellikle vücuttaki iltihap durumunu gösterebilecek C-reaktif proteini veya yüksek eritrosit sedimantasyon hızı gözlemlenmektedir. Diğer kullanılabilecek kas testleri ise romatoid faktör ve anti-siklik sitrüline peptit antikorlarının varlığıdır.
Kan testleri ile birlikte ayrıca eklemlerdeki durumun zaman içinde ilerleyişini takip edebilmek amacıyla röntgen kullanılmaktadır. Manyetik rezonans ve ultrason sonuçları ile hastalığın seyri doktor tarafından değerlendirmede yardımcı olmaktadır.
Romatoid Artrit Nasıl Tedavi Edilir?
İltihaplı eklem romatizması, diyabet hastalığı ve yüksek tansiyon gibi kronik bir hastalıktır. Romatoid Artrit tedavisindeki nihai amaç, şikâyete neden olan ağrıların hafifletilmesi ve hastanın yaşam kalitesinin artırılmasını sağlamaktır.
Hastanın eklem yapılarının esnek tutulması amacıyla doktor kontrolünde fizik tedavi uygulamaları ve egzersizleri uygulanmaktadır.
İltihaplı eklem romatizması için bir takım tamamlayıcı tedavi yöntemleri ve takviye edici gıda kullanımından faydalanılmaktadır.
Romatoid Artrit ile Nasıl Başa Çıkmak
Hissedilen ağrılar ve sakatlık durumları kişilerin sosyal hayatını olumsuz bir şekilde etkilemektedir, bazı hastalarda çaresizlik hissi, depresyon ve anksiyete gibi durumlara neden olabilmektedir. Ancak, hastalıkla başa çıkma sürecinde doğru strateji ve doğru tedavi yöntemi ile tedavi protokollerine bağlı kalarak bu durumun önüne geçilebilmektedir.
Bunun haricinde ailenin, hastanın kendisini nasıl hissettiği hakkında bilgi sahibi olması çok önemlidir. Ayrıca deneyimlerin paylaşılması amacıyla sosyal çevrede veya çevrimiçi olarak iltihaplı eklem romatizması olan diğer hastalarla iletişim halinde kalmak da hastaya fayda sağlayabilmektedir. Hastanın kendisine zaman ayırması, müzik dinlemesi, yürüyüş yapmaya çalışması, hasta üzerindeki stresin azaltılmasına destek olunabilmektedir.
Hastalıklar, uygun stratejilerle tamamen iyileşmekte, ya da şikayetler hafifletilmektedir. Kişinin doktoruna ve kendine olan inancı, sosyoekonomik yapı, hayata bakış açısı gibi onlarca faktör sağlık hastalık sarkacını sallamakta, sıhhat tahterevallisini bir aşağı bir yukarı hareket ettirmektedir. Her hastalığın bir şifası vardır, ve bunu aramak hepimizin görevidir.
